Hỏi đáp về Liệu pháp đối kháng bằng Naltrexone

Naltrexone là gì?
Naltrexone là một thuốc đối kháng opioide được dùng để hỗ trợ duy trì chống tái phát cho người nghiện chất ma tuý dạng thuốc phiện sau khi họ đã cắt cơn giải độc các chất này.
Naltrexone có tác dụng phong bế các thụ thể opioid ở trong não do đó nó làm mất hiệu lực của Heroin và các chất dạng thuốc phiện khác. Tác dụng gắn kết (bịt lỗ khoá) của Naltrexone mạnh hơn Morphin 17,5 lần, đẩy morphin ra khỏi điểm tiếp nhận trên não vô hiệu hoá tác dụng của các chất dạng thuốc phiện.
Naltrexone có thể duy trì trạng thái không có ma tuý vì người bệnh biết rằng họ không thể đạt được trạng thái sảng khoái bằng ma tuý khi có Naltrexone trong người. Naltrexone không trực tiếp chấm dứt ham muốn sử dụng ma tuý nhưng nó làm giảm và ngăn chặn sự thèm nhớ ma tuý dạng thuốc phiện.

Hiệu quả của Naltrexone như thế nào?
Đã có rất nhiều báo cáo khoa học về Naltrexone, thông thường người ta mô tả nó như là một phép điều trị kỳ diệu đối với người nghiện Heroin. Tuy nhiên các chuyên gia về thuốc đều thống nhất là hiệu quả của Liệu pháp Naltrexone phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố sau:
1-Đặc điểm đặc biệt của người bệnh bao gồm: mức độ ham muốn từ bỏ Heroin và mức độ quyết tâm của gia đình người bệnh, người thân, cộng đồng...
2-Chương trình giáo dục nhận thức, hiểu biết về ma tuý cho người bệnh và gia đình có hiệu quả và thường xuyên không.

Thực tế cho thấy các nghiên cứu về nghiện đã chỉ ra : rất nhiều người bệnh không duy trì điều trị chống tái và quay lại sử dụng ma tuý là một phần do thiếu nhận thức và hiểu biết về bản chất nghiện và các pháp điều trị.

Những bệnh nhân nào thích hợp với liệu pháp Naltrexone?
Để thích hợp với liệu pháp, người bệnh cần có đủ các yếu tố sau:
-Đã cai heroin hoặc các chất dạng thuốc phiện khác từ 7 đến 10 ngày, nếu không sẽ có nguy cơ người bệnh bị hội chứng cai cấp tính, tức thì sau khi uống Naltrexone.
-Tình trạng chức năng gan tốt.
-Nếu là phụ nữ có thai hay cho con bú thì phải cân nhắc thận trọng các lợi ích vì chưa có bằng chứng về độ an toàn của thuốc với thai nhi và trẻ sơ sinh.
- Những người có động cơ ham muốn từ bỏ ma tuý mạnh và có sự quyết tâm của gia đình ,người thân, bạn bè thì việc điều trị có nhiều thuận lợi hơn.

Các yếu tố khác
- Môi trường : cách ly môi trường sống vốn có sẵn chất ma tuý, từ bỏ những người bạn cũ, chuyển đến nơi ở mới.
- Sự hỗ trợ từ nhiều phía: gia đình, xã hội, bác sỹ...
- Có hiểu biết về thuốc Naltrexone.

Tác dụng phụ của Naltrexone là gì?
Naltrexone là một thuốc tương đối an toàn trong điều trị. Tuy nhiên cũng như các thuốc khác nó cũng có một số tác dụng phụ có thể xảy ra. Hầu hết các tác dụng phụ xảy ra rất sớm ngay trong giai đoạn đầu điều trị, tuần thứ nhất hoặc hai. Cần chú ý ở giai đoạn này có sự kết hợp, giống nhau giữa các triệu chứng của hội chứng cai với triệu chứng tác dụng phụ của Naltrexone.
Các tác dụng phụ thông thường: mất ngủ, lo âu, suy nhược, đau bụng, buồn nôn và nôn, mệt mỏi, đau cơ khớp, đau đầu.
Các tác dụng phụ ít gặp hơn: giảm ngon miệng, ỉa chảy, táo bón, khát nước trầm cảm, chóng mặt, bồn chồn, ớn lạnh, chậm phóng tinh.

Các nguy cơ khi dùng Naltrexone là gì?
-Nguy cơ gặp hội chứng cai cấp tính, ngay lập tức- khi khởi liều Naltrexone do cắt cơn giải độc heroin không hoàn toàn.
- Nguy cơ ngộ độc quá liều do tái sử dụng heroin trong lúc đang dùng Naltrexone. Đây là một nguy cơ lớn nhất khi sử dụng Naltrexone: Do cơ chế phong bế và đối kháng của thuốc, khi tái sử dụng heroin với liều lượng thông thường, tác dụng của heroin bị vô hiệu hoá, người bệnh không còn cảm giác sảng khoái nữa. Nếu vẫn cố tình sử dụng để đạt khoái cảm thì phải tăng liều heroin lên gấp nhiều lần 5 thậm chí 10 lần liều cũ và khi đó sẽ bị ngộ độc do quá liều, có thể dẫn đến tử vong.
- Nguy cơ thứ 3: bỏ naltrexone và tái sử dụng heroin-thì cũng có nguy cơ ngộ độc quá liều heroin: do trong quá trình sử dụng Naltrexone ngưỡng chịu đựng heroin giảm xuống, khi đó người bệnh như người mới bắt đầu dùng heroin nếu dùng liều thông thường như trước cũng có thể gây ngộ độc.                    Những bệnh nhân nào thích hợp với liệu pháp Naltrexone?

Để thích hợp với liệu pháp, người bệnh cần có đủ các yếu tố sau:
-Đã cai heroin hoặc các chất dạng thuốc phiện khác từ 7 đến 10 ngày, nếu không sẽ có nguy cơ người bệnh bị hội chứng cai cấp tính, tức thì sau khi uống Naltrexone.
-Tình trạng chức năng gan tốt.
-Nếu là phụ nữ có thai hay cho con bú thì phải cân nhắc thận trọng các lợi ích vì chưa có bằng chứng về độ an toàn của thuốc với thai nhi và trẻ sơ sinh.
- Những người có động cơ ham muốn từ bỏ ma tuý mạnh và có sự quyết tâm của gia đình ,người thân, bạn bè thì việc điều trị có nhiều thuận lợi hơn.

                                                                                                                                        Bs Nguyễn Mạnh Hoàn

Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương sẽ tiếp thêm sức mạnh cho những người nghiện CÓ QUYẾT TÂM cai. Gọi ngay 043. 6275762 để tìm ra giải pháp tốt nhất cho vấn đề của bạn!