Sự kỳ thị và phân biệt đối xử bắt nguồn từ những qui chuẩn về văn hóa và sự thiếu hiểu biết khoa học về ma túy. Người nghiện ma túy thường được xem như người có hành vi đi ngược lại với chuẩn mực đạo đức, là người có những hành vi chống đối xã hội. Vì vậy sự kỳ thị với người nghiện ma túy còn trở nên gay gắt hơn so với kỳ thị đối với những nhóm người được xem là khác biệt khác trong xã hội.

Tại sao người sử dụng ma túy bị kỳ thị?

Có nhiều lý do để sự kỳ thị với người nghiện ma túy còn nặng nề hơn đó là:

- Những chuẩn mực văn hóa về việc sử dụng ma túy

-Ma tuý là “xấu xa” hoặc “tệ nạn”

-Người nghiện ma túy thường là người không tốt như; kém ý thức, kém ý chí nghị lực trước những khó khăn.

-Sử dụng ma túy là một trong những “tệ nạn xã hội” (tại một số nước trong đó có Việt Nam).

-Người nghiện ma túy còn thường đi kèm với vấn đề HIV, mại dâm khiến cho sự kỳ thị của xã hội với sử dụng ma túy trở nên nặng nề hơn.

-Những cách nhìn nhận bởi chuẩn mực xã hội khác như của tôn giáo.

Vai trò của gia đình người nghiện

Ngay cả chính những người thân nghiện cũng khó có điều kiện hiểu biết rõ về tính chất phức tạp của tình trạng nghiện ma túy, về khả năng đáp ứng có hạn của cơ quan quản lý. Khi đã không hiểu, thì rất khó để giúp được người muốn cai nghiện. Đã đến lúc xã hội cần có “cuộc cách mạng” quan niệm về người nghiện như với đại dịch HIV/AIDS.

Cuộc cách mạng của khoa học thần kinh trong 15 năm qua đã cho chúng ta hiểu biết mới về nghiện. Theo đó, khái niệm nghiện là một bệnh tái phát mạn tính của bộ não được coi là hoàn toàn mới.

Chúng ta không đồng tình với những hành vi buôn bán trái phép, quấy rối trật tự xã hội liên quan đến ma túy, nhưng nếu chúng ta quay lưng với những người muốn cai nghiện, thì chẳng giúp được xóa đi vấn nạn ma túy, mà còn đẩy họ vào thế cô lập. Trên thực tế, người nghiện ma tuý rất cần được giúp đỡ trong quá trình điều trị. Hơn ai hết, họ chính là những người cảm nhận rõ nhất những hậu quả mà ma tuý gây ra cho bản thân, gia đình và xã hội.

Yếu tố rất quan trọng dẫn đến cai nghiện thành công là giáo dục gia đình. Những bệnh nhân có gia đình quan tâm, phối hợp chặt chẽ với bác sỹ thì kết quả điều trị tốt hơn rất nhiều. Gia đình cần hiểu sâu sắc đặc điểm của điều trị nghiện ma tuý, không ảo tưởng ở thứ “thần dược” hay liệu pháp mạnh nào, kể cả Methadone – đó mới là thái độ cần thiết khi có con cháu nghiện ma tuý.

Nếu gia đình quản lý được bệnh nhân theo quy trình: chỉ sinh hoạt ở nhà, ở nơi vui chơi lành mạnh, đến bệnh viện khám tư vấn định kỳ, không gặp gỡ, tụ tập với bạn nghiện cũ, có niềm vui, có việc làm… thì sẽ loại trừ được nhiều nguy cơ bệnh nhân tái sử dụng ma tuý.

Điều trị nghiện ma tuý cho hiệu quả tốt hơn ở người có nhân cách mạnh, so với người có nhân cách yếu, mà nhân cách của một người thì phụ thuộc khá lớn vào môi trường sống xung quanh, đặc biệt là sự ảnh hưởng từ gia đình. Ở Việt Nam, do những đặc điểm riêng về văn hoá – xã hội, đôi khi bác sỹ không thể áp dụng kỷ luật “thép” với bệnh nhân. Do đó, sự phối hợp của giáo dục gia đình, cộng đồng càng trở nên hết sức cần thiết.

TS Trần thị Hồng Thu

Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương sẽ tiếp thêm sức mạnh cho những người nghiện CÓ QUYẾT TÂM cai. Gọi ngay 043. 6275762 để tìm ra giải pháp tốt nhất cho vấn đề của bạn!