Cách quản lý, chăm sóc người bệnh tâm thần tại gia đình, cộng đồng

BSCKII. Bùi Lưu Hưng

Ngày 28/8/2024, Trung tâm y tế Quận Thanh Xuân đã tổ chức 2 lớp tập huấn cách quản lý, chăm sóc bệnh nhân tâm thần tại gia đình và cộng đồng cho gia đình người bệnh của 11 phường thuộc Quận Thanh xuân, nhằm tạo cơ hội cho người bệnh tâm thần bị thiệt thòi do các di chứng bệnh tật còn sót lại đạt được mức tối đa các chức năng về sinh hoạt, giao tiếp, tâm lý xã hội, lao động nghề nghiệp để có thể sống hoà nhập cùng gia đình, cộng đồng.

Như chúng ta biết, đặc điểm người bệnh tâm thần thường mặc cảm, xấu hổ, phủ định không cho rằng mình có bệnh cho nên không hợp tác điều trị, bên cạnh đó gia đình người bệnh có tâm lý dấu bệnh lo sợ bị xã hội kỳ thị, phân biệt đối xử. Vì vậy người bị bệnh tâm thần bị chậm trễ trong việc tiếp cận với các dịch vụ y tế chuyên khoa tâm thần trung bình 2-3 năm, bỏ lỡ “thời gian vàng” để giúp người bệnh nhanh chóng trở lại hoạt động bình thường.

Qua lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức phòng chống bệnh tâm thần, gia đình người bệnh đã được BSCKII. Bùi Lưu Hưng, bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương, thảo luận và tập trung giải đáp vào một số nội dung cụ thể:

1. Tuân thủ chế độ điều trị để tránh nguy cơ tái phát bệnh và chú ý xử trí những hành vi cần quan tâm trên người bệnh tâm thần như hung hăng, bạo lực, lú lẫn, kích động, tự sát.
2. Nhận biết sớm các dấu hiệu bệnh tâm thần tái phát, như: rối loạn giấc ngủ, thay đổi thói quen ăn uống, suy nghĩ không bình thường, khó hiểu, cảm giác bất an, thờ ơ hoặc dễ tức giận, lười vệ sinh cá nhân, xa lánh, thu mình khỏi xã hội, mất hứng thú với những thứ đã từng yêu thích; xuất hiện ảo giác, hoang tưởng,..
3. Hướng dẫn cách phục hồi những thói quen trong sinh hoạt của người bệnh, đó là những kỹ năng sống như: ăn uống lành mạnh đủ dinh dưỡng đảm bảo sức khỏe người bệnh; vệ sinh cá nhân, khuyến khích người bệnh làm những việc đúng cách họ đã làm như trước khi mắc bệnh: tắm rửa, tự vệ sinh cá nhân; chỉ dẫn người bệnh mặc quần áo gọn gàng, sạch sẽ như trước khi bị bệnh;
4. Hướng dẫn cách phục hồi chức năng lao động cho người bệnh, huy động mọi khả năng hoạt động tâm thần của người bệnh để tạo ra các sản phẩm làm ra ngày một tốt hơn. Thông qua lao động giúp cho người bệnh gắn bó với người thân, với xã hội bớt mặc cảm, tự ti, cảm nhận được sự có ích của bản thân và dần quên đi cảm giác khó chịu do ảo giác, hoang tưởng gây ra, bớt suy nghĩ miên man, lo lắng về bệnh tật.